کشف قدیمی ترین مارمولک دنیا: سفری 205 میلیون ساله به دوران تریاس
به گزارش تور ایران، در یک معدن نزدیک بریستول انگلستان، فسیلی کوچک اما فوق العاده مهم کشف شد که تاریخ تکامل خزندگان را به مرحله ای تازه وارد کرد. این فسیل که به گونه Cryptovaranoides microlanius تعلق دارد، با قدمتی 205 میلیون ساله، قدیمی ترین مارمولک مدرن دنیا محسوب می گردد. این کشف تاریخی نه تنها نشان دهنده ظهور اولیه مارمولک ها در دوران تریاس (Triassic) است، بلکه به دانشمندان یاری نموده تا دیدگاهی دقیق تر از تاریخچه تکامل خزندگان و تنوع آن ها پیدا نمایند.
کشف اولیه و چالش های علمی
در سال 2022، تیمی از دانشمندان دانشگاه بریستول با انتشار نتایج پژوهشی در نشریه Science Advances اعلام کردند که Cryptovaranoides microlanius قدیمی ترین مارمولک مدرن شناخته شده است. آن ها با استفاده از تکنیک های پیشرفته، از جمله اسکن های سه بعدی و تحلیل های دقیق استخوان شناسی، به این نتیجه رسیدند که این موجود به خانواده مارمولک ها تعلق دارد و تاریخ ظهور آن را 30 میلیون سال به عقب بازگرداندند.
اما در سال 2023، گروهی دیگر از محققان این ادعا را به چالش کشیدند و استدلال کردند که این فسیل ممکن است به دسته آرکوسورومورف ها (Archosauromorphs) تعلق داشته باشد؛ گروهی که شامل کروکودیل ها، دایناسورها و پرندگان است. این بحث علمی باعث شد تیم اصلی به آنالیز دوباره فسیل بپردازند و نتایج اولیه خود را محک بزنند.
آنالیز دوباره با ابزارهای پیشرفته
برای پاسخ به نقدها، تیم تحقیقاتی دوباره به فسیل Cryptovaranoides بازگشتند و از ابزارهای پیشرفته تصویربرداری شامل اسکن های اشعه ایکس و سی تی (CT Scan) استفاده کردند. این تصاویر جزئیاتی بی نظیر از ساختار جمجمه، دندان ها، فک ها و استخوان های اندام های حرکتی را نشان داد. نتایج این آنالیز نشان داد که تمام ویژگی های این فسیل با مارمولک های مدرن همخوانی دارد و فرضیه تعلق آن به آرکوسورومورف ها رد شد.
تحلیل فیلوژنتیکی: تأییدی قاطع
یکی از مراحل کلیدی این پژوهش، تحلیل فیلوژنتیکی بود. در این فرآیند، صدها ویژگی آناتومیکی مارمولک ها و خزندگان دیگر کدگذاری و با داده های فسیل Cryptovaranoides مقایسه شد. این تحلیل بارها تکرار شد و هر بار همان نتیجه قبلی را تأیید کرد: Cryptovaranoides microlanius قدیمی ترین مارمولک مدرن دنیا است و ویژگی های آن به طور قطع با مارمولک های امروزی و نه خزندگان دیگر مطابقت دارد.
اهمیت این کشف برای علم
این کشف نه تنها نقطه عطفی در شناخت تاریخچه تکامل مارمولک ها محسوب می گردد، بلکه به دانشمندان یاری می نماید تا درک بهتری از اکوسیستم دوران تریاس پیدا نمایند. دوران تریاس، دوره ای است که زمین تازه از یک انقراض بزرگ بهبود یافته بود و اولین دایناسورها و خزندگان دیگر در آن ظاهر شدند. کشف Cryptovaranoides نشان می دهد که مارمولک های مدرن نیز در همین دوره به وجود آمده اند و توانسته اند از انقراض های بزرگ عبور نمایند و تا به امروز زنده بمانند.
تأثیر بر پژوهش های آینده
این پژوهش بار دیگر اهمیت آنالیز دقیق داده های فسیلی و استفاده از فناوری های پیشرفته در مطالعات دیرینه شناسی را نشان داد. دانشمندان اکنون می توانند با استفاده از یافته های این پژوهش، در پی کشف نمونه های دیگر از مارمولک های باستانی بگردند و تکامل آن ها را با جزئیات بیشتری آنالیز نمایند. بعلاوه، این کشف می تواند به درک بهتر تعاملات اکوسیستم های مختلف در دوران های پیشین یاری کند و دیدگاه های تازه ای در خصوص تغییرات محیطی و زیستی آن دوران ارائه دهد.
نگاه به آینده
قدیمی ترین مارمولک مدرن دنیا، Cryptovaranoides microlanius، با این کشف جایگاه خود را در تاریخ تکامل حیات تثبیت کرد. این فسیل نشان دهنده بقای یک گروه از موجودات است که از دوران های پرچالش زمین شناسی عبور نموده اند و تا به امروز همچنان در طبیعت وجود دارند. یافته های این پژوهش، پنجره ای به گذشته زمین باز نموده و درک ما از تکامل زیستی را غنی تر نموده است.
منبع
Royal Society Open Scienceمنبع: یک پزشک