تثبیت خاک منطقه فوق بحرانی اصفهان پس از 5 سال تحقیق - تور ایران

به گزارش گروه استان های خبرنگاران از اصفهان، شروع کار با یک رساله دکتری از سال90 شروع شد، در آن سال ها محققان دانشگاه آزاد خوراسگان اصفهان با استفاده از نانو رس، مالچ زیستی را در مقیاس آزمایشگاهی فراوری کردند که نتیجه خوبی به دست آمد.

اما فرایند نانو رس گران بود؛ از این رو این گروه تحقیقاتی در طول سال های 92 تا 94 تحقیقات خود را بر روی تهیه مالچ رسی از رس بنتونیت 10 و 20 میکرون متمرکز کردند و در قالب انتها نامه های ارشد و دکتری در آزمایشگاه دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان به غلظت بهینه برای رس رسیدند.

حمایت مالی یکی از حمایت های مهم در ادامه پروژه های تحقیقاتی است که به محصول نایل آید. از این رو این گروه در اواخر سال 94 پروپوزالی برای دریافت حمایت مالی به ستاد توسعه فناوری های آب، خشکسالی، فرسایش و محیط زیست معاونت علمی وفناوری ریاست جمهوری ارسال کردند که در کمیته آب و خشکسالی و فرسایش محیط زیست این ستاد به تصویب رسید.

با حمایت هایی که این تیم از این طریق دریافت کرد، توانست در اردیبهشت ماه سال 95 مالچ رسی فراوری شده را در عرصه 50 هکتاری پاشش کند و اواخر همان سال با ارسال یک پروپوزال دیگر، حدود 15 هکتار دیگر برای پاشش در عرصه به این مساحت اضافه شد. به این ترتیب با حمایت های مالی معاونت علمی، آنالیز مالچ زیستی مبتنی بر رس بنتونیت در مساحتی به اندازه 65 هکتار اجرایی شد.

این محصول در منطقه سگزی اصفهان اعمال شده است که به گفته احمد جلالیان، استاد گروه خاک شناسی دانشگاه آزاداسلامی اصفهان بر اساس نتایج تحقیقات اجرا شده در منطقه سگزی هر 6 روز و در ورزنه (تالاب گاوخونی) هر 7 روز یک پدیده گرد و غبار رخ می دهد.

جلالیان اضافه می نماید که آنالیز ها بعلاوه نشان می دهد فرایند فراوری گرد وغبار در منطقه سگزی و تالاب گاوخونی افزایشی بوده است، به طوری که بر اساس مقایسه بین سال 2006 که هنوز وارد خشکسالی نشده بودیم، با چهار ماه ابتدای سال 2021، فراوری گرد و غبار از دو مورد در سال 2006 به 13 مورد(یعنی 6 برابر) در چهار ماه ابتدای سال 2021 افزایش یافته است.

محصول زیست محیطی که مانع از توسعه بیابان می گردد

مهندس یونس لیث صفار یکی از محققان این طرح با بیان اینکه تمرکز تحقیقاتی ما بر روی تثبیت خاک، ریزگرد، تثبیت شن های روان و مقابله با بیابان زایی بوده است، اضافه کرد: با تحقیقات گسترده تیم تحقیقاتی ما به مالچ رس بنتونیت فرآوری شده رسید و پیروز شدیم مالچ مبتنی بر رس بنتونیت را فرآوری کنیم و در عرصه، از آن برای تثبیت خاک و جلوگیری از گردو غبار بهره ببریم.

وی با بیان اینکه مالچ رسی فراوری شده مانند یک سوپر جاذب عمل می نماید، شرح داد: این مالچ رطوبت هوا را دریافت نموده و آن را در خاک ذخیره می نماید و همین عامل منجر به بازگشت، استقرار و افزایش پوشش گیاهی بومی شده است، به گونه ای که در منطقه ها اجرای طرح و در تپه های شنی تثبیت شده، پس از یک سال، گیاهان بومی توانسته اند برویند.

لیث صفار، نداشتن مسائل زیست محیطی را از مزایای این محصول نام برد و یادآور شد: فراوری این محصول زیستی از نظر مالی ارزان است، ضمن آنکه از نظر خصوصیات فیزیکی و شیمیایی، هیچ آلایندگی برای محیط زیست در پی ندارد و به سرعت قابل دسترس است.

این محقق از دیگر مزایای آن این محصول را تقویت پوشش گیاهی در منطقه دانست و یادآور شد: این طرح تا به امروز در 65 هکتار در منطقه شرق اصفهان در ناحیه فوق بحرانی به نام سگزی اجرایی شده که بعد از 5 سال، تثبیت خاک اتفاق افتاده است. این امر باعث جلوگیری از ریزگردها می گردد.

ص