تخریب منابع طبیعی روستای فاقلو تکاب با احداث شبانه جاده معدن ، بی توجهی به حکم دیوان عدالت اداری - تور ایران

گروه دانشگاه خبرنگاران، تکاب از شهر های جنوبی آذربایجان غربی است که در منطقه ای کوهستانی واقع شده و به دلیل وجود 2 معدن طلا و 50 معدن سنگ یکی از ظرفیت های بی بدیل مالی در شهرستان به شمار می رود.

این شهرستان با داشتن آب و هوای کوهستانی و صد ها چشمه آب قابل شرب و مراتع متراکم و فراوان می تواند علاوه بر ایجاد اشتغال و شکوفایی منطقه، در توسعه صادرات دامی و کشاورزی نقش ارزنده ای ایفا نماید. اما بهره برداری غیراصولی از معادن، عامل اصلی تخریب گسترده منابع طبیعی این منطقه به شمار می رود، این درحالی است که اگر بهره برداران معادن مقررات و اصول اصلی بهره برداری را رعایت نمایند سطح تخریب منابع طبیعی وملی بسیار کاهش می یابد.

طی سال های گذشته فعالیت معدن کاران و شرکت های معدنی در شهرستان تکاب به بالاترین میزان خود رسیده است. بهره برداران معادن سنگ های ساختمانی و تزئینی، شن و ماسه و خاک بدون توجه به شرایط طبیعی واکو سیستم منطقه به فعالیت گسترده خود ادامه می دهند و همین امر باعث تخریب منابع طبیعی و طبیعت بکر تکاب شده است و به بسیاری از مناطق که از اهمیت فوق العاده طبیعی و زیست محیطی برخوردار بوده و حتی قابلیت گردشگری دارند لطمه جبران نا پذیری خورده است.

براساس شنیده ها، سهامداران و مالکان این معادن، از اهالی استان های مرکزی کشور هستند و مواد خام معدنی را به مرکز کشور منتقل می نمایند و بنا به گفته اهالی شهرستان تکاب از مالیات و سود حاصل از این معادن، چیزی عاید آن ها نمی گردد و سود آن به جیب سرمایه داران و سهامداران وابسته به دولت می رود.

اهالی این منطقه معتقدند که دولت در حالی به بهانه ایجاد اشتغال مجوز استخراج ده ها معدن در تکاب را صادر نموده که فعالیت ویران گر معدن کاران، سبب نابودی صد ها هکتار از اراضی کشاورزی و باغات منطقه و در نتیجه بیکاری و مهاجرت هزاران تن از روستاییان شده است.

معدن سنگ کمر بلاغ در روستای فاقلو تکاب واقع شده است؛ معدنی که در سه گوشه روستا های فاقلو، قزل قشلاق و قازان کندی قرار گرفته است. به گفته اهالی روستا، صاحبان معدن کوشش دارند تا از میان مزارع کشاورزی مردم، چشمه های آب طبیعی و جهت آثار تاریخی، راهی برای دسترسی به این معدن باز نمایند که این مورد با اعتراض اهالی روستا های مربوطه روبه رو شده است.

شنیده ها حاکی از این است که استخراج سنگ در این منطقه، غیرقانونی و مجوز آن با استفاده از رانت صادر شده است. اهالی روستا می گویند: استخراج از این معدن سبب نابودی اراضی کشاورزی روستاییان، تخریب محیط زیست و آثار تاریخی از جمله منطقه و خشک شدن منابع آبی و چشمه های اطراف خواهد شد.

بر این اساس در تیرماه سال 97 پیرو شکایت اداره کل منابع طبیعی آذربایجان غربی در خصوص مخالفت با صدور پروانه معدن در این روستای تکاب، موضوع در شعبه 9 دیوان عدالت اداری مطرح شد و دیوان عدالت اداری صدور هرگونه مجوز اکتشاف معدنی را غیرقانونی دانست.

بی توجهی اداره صمت آذربایجان به حکم دیوان عدالت اداری

اما به گفته اهالی روستا علیرغم حکم دیوان عدالت اداری کشور اداره کل صنعت معدن تجارت آذربایجان غربی در آبان ماه 97 پروانه اکتشاف معدن مذکور را صادر می نماید.

بعد از حکم دیوان عدالت اداری، نسبت به محکومیت عدم فعالیت معدن سنگ کمر بلاغ روستای فاقلو تکاب و عدم توجه صمت آذربایجان غربی به این حکم، معدن داران شبانه به احداث جاده جهت تردد به این معدن اقدام نموده اند. این امر با اعتراض اهالی روستا فاقلو روبه رو شده و آن ها خواهان حذف جاده احداث شده و اعاده مراتع و اراضی منابع طبیعی هستند.

معدن داران فعالیت خود را در این منطقه شروع نموده و حتی جاده ایی از میان مراتع روستا احداث نموده اند؛ در حالی که محکومیت فعالیت آن ها در دیوان عدالت اداری محرز است، اما بدون توجه به این حکم با احداث جاده از میان مراتع با کیفیت فعالیت خود را ادامه می دهند که این موضوع با اعتراض اهالی روستای فاقلو تکاب روبه رو شده است.

باید از تخریب منابع و مراتع منطقه جلوگیری گردد

در این راستا، اهالی روستا در نامه ای به مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان آذربایجان غربی خواهان جلوگیری از تخریب گسترده منابع و مراتع منطقه طی فعالیت غیر قانونی معدن داران شدند.

در بخشی از این نامه آمده است: احداث جاده با نابودی بهترین مراتع و بوته های گیاهی بسیار ارزشمند مانند انواع گون ها و ماهور و گیاهان دارویی و تعریض راه در برخی جا ها به اندازه بیش از 10 متر و ارتفاع تخریبی میانگین 80 سانتیمتر شدیدترین آسیب را به مردم و انفال وارد نموده و تا به امروز کارشناسی برای آنالیز میزان خسارات مردم وبیت المال به محل مراجعه ننموده و این معدن دار متخلف به زعم خویش می خواهد قبل از اقدام به امورات معدن در سه مرحله بیش از 10 کیلومتر از میان زمین ها، چمنزارها، حواشی باغ ها و تخریب انهار و آبراه ها بدون مجوز از مراجع قانونی احداث کند.

در روز های گذشته اهالی روستای فاقلو و با حمایت دوست داران محیط زیست به صورت نمادین در جهت تخریب سینه لاله گون آغ داغ، این ذخیره گاه گیاهان دارویی خودرو در دامنه های کوه بلقیس، زنجیره انسانی برای حفظ محیط زیست در مقابل فعالیت غیر مجاز معدن کاران در روستای فاقلو شکل دادند.

توقف عملیات معدن سنگ فاقلو

هادی قاسمی، مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری آذربایجان غربی با اشاره به توقف عملیات معدن کار غیر مجاز در روستای فاقلو تکاب می گوید: موضوع در مراجع قضایی در دست پیگیری است تا بتوانیم از این جهت دغدغه مردم روستا فاقلوی تکاب را حل و فصل کنیم.

قاسمی بیان می نماید: اخذ مجوز معدن باید فرایند قانونی خود را از ارگان های ذیربط طی کند پس از آن اداره کل صمت آذربایجان غربی درخواست اعلام نظر در خصوص شرایط فنی و طبیعی را از اداره کل منابع طبیعی درخواست می نماید. در خصوص مذکور هم این اداره کل اعلام نموده که شرایط فنی وطبیعی معدن در بخش فاقلوی تکاب از لحاظ قانونی و فنی با مشکلاتی روبروست دارد.

وی می افزاید: با توجه به قانون بهره برداری معادن در چنین مواردی با درخواست معدنکار موضوع در کارگروه تعامل استان مطرح می گردد و این کارگروه که دبیرخانه آن در اداره کل صمت قرار گرفته است برای این معدن سنگ تکاب دو بار تشکیل شده است.

مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری آذربایجان غربی همچنین می گوید: در سال 97 کارگروه تعامل با احداث معدن سنگ فاقلو تکاب موافقت نموده بود آن موقع جاده دسترسی به معدن وجود نداشت. پس از آن دوباره جهت ایجاد جاده دسترسی، موضوع به کارگروه تعامل استان کشیده شد، ولی اینبار با این موضوع موافقت نشد.

وی ادامه می دهد: پس از آن معدن کار به صورت غیرمجاز جاده دسترسی به معدن را ایجاد نموده بود. طی تماس اداره کل منابع طبیعی با دادستان تکاب دستور توقف عملیات صادر شد و در حال حاضر فعالیت معدن متوقف شده است.