نمونه برداری فضاپیمای اسیریس رکس ناسا از سیارک بنو - تور ایران

فضاپیمای رباتیک اسیریس رکس (OSIRIS-REx) ناسا یک گام مهم تاریخی برداشت و پیروز شد در ساعت 01:42 بامداد چهارشنبه (به وقت تهران) برای نخستین بار طی تماسی کوتاه قطعاتی کوچک از یک سیارک را نمونه برداری کند تا بتواند آن ها را با خود به زمین بیاورد. قطعاتی که احتمالاً اطلاعات زیادی از شکل گیری منظومه شمسی و حیات با خو دارند. ادامه این مطلب را در خبرنگاران بخوانید.

بنو یکی از سیارک های منظومه شمسی است که از زمان شکل گیری دست نخورده به جای مانده است. این سیارک مواد بکر کربنی که عنصر اصلی در مولکول های آلی مورد احتیاج برای حیات هستند، در خود دارد و به همین دلیل گزینه مطلوبی برای آنالیز پیشینه حیات محسوب می گردد.

فضاپیمای اسیریس رکس که از سال 2018 (آذر 1397) در مدار سیاک بنو به سر می برد، طی چند مرحله به سمت بنو شیرجه زد تا فناوری متفاوت خود را برای نخستین بار محک بزند.

اگرچه این فضاپیما پیش از این به طور آزمایشی مانورهای نزدیک شدن به سطح را انجام داده بود، اما امروز برای نخستین بار با سطح سیارک بنو تماس پیدا کرد. آن هم با فناوری پیشرفته ای که معمولاً از یک ربات کاملا اتوماتیک انتظار نداریم. اسیریس رکس با شلیک گاز نیتروژن به سطح بنو ضربه زد تا مقداری از سنگ های آن را بلند کند و بتواند با استفاده از بازوی رباتیک TAGSAM آن ها را بگیرد.

با توجه به فاصله زیاد 334 میلیون کیلومتری که بنو با زمین دارد، تمام عملیات لمس و دور شدن (Touch and Go) به صورت اتوماتیک انجام شد. طبق اعلام ناسا، این عملیات اتوماتیک پیروزیت آمیز بوده است و اکنون با قرار گرفتن فضاپیما در فاصله امن نسبت به سطح بنو و پس از فرستادن مجموعه ای از داده های عملیات امروز، باید منتظر آنالیز نمونه های جمع آوری شده باشیم.

با توجه کوچک بودن منطقه نمونه برداری نایتینگل (Nightingale) سیارک بنو، عملیات TAG امروز بسیار حساس بود. اما به لطف محاسبات و فناوری های دقیق، اسیریس رکس به خوبی از عهده آن برآمد.

اکنون برای تکمیل فرآیند نمونه برداری باید عملیات آنالیز نمونه انجام گردد. کاری که به یاری دو فناوری دیگر به کار رفته در فضاپیمای اسیریس رکس انجام می گردد. اگر نمونه جمع آوری شده به اندازه مورد انتظار یعنی 60 گرم باشد، در کپسول بازگردانی نمونه (Sample Return Capsule) قرار می گیرد تا به وسیله فضاپیمای اسیریس رکس در 24 سپتامبر 2023 (2 مهر 1402) به زمین بازگردانده گردد.

اما اگر نمونه ها کافی نباشد، فضاپیما ناگزیر در مدار بنو باقی می ماند تا در بار دیگر نمونه برداری را انجام دهد. با توجه به کپسول های نیتروژن به جای مانده، فضاپیمای اسیریس رکس تنها دو بار دیگر می تواند این کار را تکرار کند.

لازم به ذکر است نمونه برداری از یک سیارک پیش از این هم اجرا شده است و فضاپیمای هایابوسا 1 و هایابوسا 2 ژاپن هم پیش از این به ترتیب از سیارک ایتوکاوا و ریوگو نمونه برداری نموده اند. داده های مأموریت های این چنینی در کنار رصدها و یافته های زمینی می تواند به بهبود درک بشر از شکل گیری حیات یاری کند.

بیشتر بخوانید: اولین نسل از خودروی تسلا رودستر سال 2018 به فضا پرتاب شد و حالا پس از گذشت دو سال به نزدیکی سیاره مریخ رسیده است. مطلب استارمن و خودروی تسلا رودستر در نزدیکی مریخ را بخوانید.