مطالعه موجب افزایش هوش هیجانی در سالمندان می گردد، دعوت به مطالعه کاری فراسازمانی است - تور ایران

ملکی در ابتدای این نشست شرحاتی را درباره ضریب سالمندی در ایران ارائه کرد و گفت: تا 30 سال آینده فرایند سالمندی در ایران 27 درصد است؛ اما در دنیا 20 درصد است و این نشان می دهد ضریب سالمندی ما سریع است و باید از اکنون سیاست گذاری مناسب صورت گیرد.

او ادامه داد: در کشور ما علی رغم تاکیدات دین درباره سالمندان و توجه به آنها تعریف دردمندانه از سالمندی صورت می گیرد، گویی هر کسی به سالمندی فکر می نماید یگ نگاه ترس آلود و دلهره آور دارد. متاسفانه امروزه سالمندان در ایران مسایل و مسائل زیادی دارند از جمله بیماری سالمند کار شیوع پیدا نموده است. می توان با کتاب و کتابخوانی حال خود را خوب نگه داشت.

خراسانی در ادامه این نشست با اشاره به اینکه طبق تحقیقات مطالعه به علت همذات پنداری با شخصیت ها باعث افزایش هویش هیجانی سالمندان می شود، نظر ملکی را در این پاره پرسید که او شرح داد: یکی از آثار کوتاه مدت مطالعه بر افراد افزایش هوش هیجانی و اجتماعی است. این هوش توانایی نظارت و پایش احساسات خود و دیگران و استفاده از آن در تنظیم رفتار خود با دیگران است. همین اثر کوتاه مدت افزایش هوش هیجانی یکی از مولفه های خود ارزشمندی در سالمندان است. ما اگر بتوانیم این هوش را بالا ببریم می توانیم انگیزه های آنها را برای افزایش امید به زندگی، بهبود روابط و ... بیشتر کنیم.

ملکی درباره عوامل ترغیب به مطالعه گفت: این ترغیب چند بعد دارد؛ نخست ایجاد زمینه مناسب انگیزشی برای سالمندان در زمینه کتابخوانی است. یکی دیگر از مسایل در این باره دسترسی راحت سالمندان به کتاب است.

او در ادامه با بیان اینکه دعوت به مطالعه یک کار فراسازمانی است و همبستگی کلانی را می طلبد یادآور شد: در حوزه سالمندی شرایط ما بدتر است چون ما ابتدا باید رسانه ها را به ترغیب کتاب و کتابخوانی برای ترویج آن دعوت کنیم و بعد روی یک مخاطب خاص تمرکز کنیم.

ملکی گفت: شما وقتی بیوگرافی نویسندگان را آنالیز می کنید می بینید در گذشته داستان هایشان را در نشریه ها چاپ می کردند یا اینکه خودشان روزنامه نگار بودند و داستانشان را چاپ می کردند و اتفاقا روزنامه خوانی رواج بیشتری داشت. بنابراین برای بالا بردن صنعت مطالعه روش پیچیده ای نداریم؛ بلکه همت و برنامه و اجرای خوب می خواهد. باید از نشریات سوال شود که چرا صفحات داستانی در روزنامه اگر چاپ شود، روزنامه متضرر می شود؛ اما این علت قانع نماینده ای نمی شود که فقط یک روزنامه را به یک حوزه تخصصی هنر و فرهنگ اختصاص دهیم.

به گفته این محقق، در خارج از کشور بعضی فقط عادت به روزنامه خوانی دارند اما چرا ما از این فرصت استفاده نکنیم و نشریات را به سمتی بالا ببریم که جذبه مطالعه بیشتر شود. امروز ما خود را به حوزه سیاست و اقتصاد محدود کردیم. ما چرا نویسنده داستانی و شعری در روزنامه نداشتیم؟

او درباره مجلات تخصصی برای سالمندان گفت: این موضوع هم به ارتباط به کتابخانه ها و سالمندان برمی شود. من یادم است قبل از تغییر دولت نهاد کتابخانه های عمومی در اداره کل مطالعات خود ما را به صورت وبینار دعوت کرد و طرحی را برای استانداردسازی کتابخانه ها با نگاهی به سالمندان در دستور کار قرار داد. این استاندارد سازی کتاب، جهت کتابخانه ، فرایند ارائه کتاب و ... از جمله مواردی بود که در این طرح دنبال می شد اما وقتی می خواهیم یک نتیجه خوب بگیریم ماحصل یک فرایند خوب و منسجم است. ما باید ببینیم کتاب به سالمند می خواهد برود؟

ملکی با بیان اینکه درباره بالا بردن سرانه مطالعه به نظر می رسد محتوای ارائه شده بسیار تاثیرگذار است شرح داد: چندی پیش مقاله ای را درباره گلایه ناشران از فروش آثار ترجمه ای می خواندم. این فرایند، فرایندی است که خواسته یا ناخواسته طرح های ممیزی برای موضوعات می گذارد و تقدس زایی نسبت به موضوعات مختلف اعم از داستان و شعر می گذارد. حتی در کارهای علمی من دیدم که در یک مرکز مطالعاتی بسیاری از پژوهش ها در کشور ما مطالعاتی هستند که محققان آن را به نفع کسی که سفارش می دهد سمت و سو می دهند و مطالعات نزدیک به واقعیت کمتر داریم. بنابراین بخش زیادی از مطالعات از طرف سفارش دهندگان مصادره به مطلوب می شود و پرسش ها نزدیک به سفارش دهنده ها داده می شود و این باعث می شود از لحاظ محتوا دچار ضعف شویم.

او با طرح این سوال که چرا با این همه حضور متخصصان در این حوزه نمی توانیم بعضی از آسیب ها را پیش بینی و برای آن راهکار داشته باشیم؟ بیان کرد: ما در سال 1400، یازده درصد جمعیت سالمند داریم که رو به افزایش است و دستگاه های آماری می گویند که تا 30 سال آینده یک سوم جمعیت ما سالمند می شود؛ بنابراین جامعه شناسان ما اکنون باید به صورت جدی وارد این حوزه شوند.

ملکی گفت: از سوی دیگر ما نتوانستیم محتوای خوبی برای مخاطب خود در حوزه های مطالعاتی، ادبیات، و ... فراهم کنیم. باید اجازه دهیم تضارب آرا به واسطه تکثر آثار به وجود بیاید. شاید آثار خارجی آسیب داشته باشد اما عواید آن بیشتر است و ما به انتخاب فرد احترام می گذاریم چون مخاطب آن قدر باهوش است که بتواند سره را از ناسره تشخیص دهد.

او با اشاره به اینکه حوزه سالمندی در کشور دچار رخوت است یادآور شد: اساسا نشست های تخصصی در این باره بسیار ناکافی است و گویا در آغاز جهت هستیم و فعالان این حوزه باید با شتاب و برنامه ریزی کار نمایند. در این حوزه باید در بعد حاکمیتی و خانوادگی روی موضوع سالمندان کار کرد. متاسفانه اکنون بار مسئولیت سالمندان تماما بر دوش سالمند و خانواده اش است و سهم دولت در رسیدگی به امور سالمندان اعم از سلامت، بازنشستگی و ... بسیار کم است.